Geschreven door: Hubert Tromp, leestijd ongeveer 7 minuten.

Het is nog maar zo’n 50 jaar geleden en het verbaast me als ik terugdenk aan mijn jeugd in de Arend, dat sommige dingen me erg goed zijn bijgebleven. Gek genoeg, de meest bijzondere herinneringen komen uit de late jaren ‘60 en begin 70-er jaren. Ik was toen een jaar of tien. Ik herinner me de hoeveelheid aan vergaderingen die bij ons in De Arend plaatsvonden. Waarschijnlijk hebben die veel indruk op me gemaakt. Of, is het huidige tijdsbeeld wat me, juist nu, tot nadenken zet? Ik denk zeker beide, dat kan haast niet anders.

“Met de christelijke groet en de coöperatieve gedachte”

In die jaren ’60 en ’70 werd er ontzettend veel vergaderd in De Arend. Het was de tijd van de coöperaties en ‘samenwerken is samen sterk’ was het motto, met als doel voor ogen dat iedereen er beter van kon worden. Zo waren er onder andere de vergaderingen van de Boerenleenbank (later Rabobank), de ruilverkaveling, de coöperatieve boerenbond, het Vee fonds de beerhouderij.

Die laatste moet ik even toelichten. In die tijd was er nog geen “K.I.”, de zogeheten kunstmatige inseminatie, om aan jonge biggetjes te komen. De boeren hadden hiervoor samen een vereniging opgericht waarmee ze een tweetal beren (mannelijke varkens) kochten. Vaak was dit een jongere en een oudere beer, best slim eigenlijk, als de een zijn ‘kruit verschoten had’ stond de opvolging alweer klaar. Met die beren ging men, bij ons was dat mijn oom Wim, vervolgens ‘de boer op’ de zeugen te laten dekken.

De vergaderingen die plaatsvonden, werden gemiddeld door zestig, tot soms wel tachtig man bezocht. Dit gaf een enorm kabaal aan stemmen wanneer tussen zeven en half acht in de avond, het café en de zaal volliepen.

Café anno 1970

Vervolgens werd de vergadering geopend; De voorzitter stond op en het werd ineens stil, waarop hij zijn welkomstwoord vervolgde met de tekst: “Ik open deze vergadering met de Christelijke groet in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige geest, Amen”. Met een ferme klap van de houten hamer op het formica van de tafel, was daarbij vergadering geopend. Aandachtig luisterde men wat het bestuur te vertellen had en naar de besluiten die werden genomen. Overigens alle boeren waren in hun beste pak, want vergaderingen werden in die tijd beschouwd als een doordeweeks uitje. Na de koffie en een uurtje vergaderen werd het tijd voor pauze. Het eerste borreltje werd geschonken. Vaste prik was het, om zoveel mogelijk bezoekers naar de vergadering te lokken, twee borreltjes en een sigaar van de vereniging! Het laatste had voor ons als kinderen een minder prettige bijkomstigheid, want direct na de vergadering bij de borrel, werden massaal de ‘bolknakken’ aangestoken met de vertrouwde Zwaluw lucifers. Dit had tot gevolg dat een behoorlijke rookontwikkeling door de kieren van de plankenvloer in de slaapkamers van de bovenverdieping terecht kwam. Daarbij opgeteld het volume van de hoeveelheid stemmen van boeren, veelal afkomstig uit grote gezinnen waar gebruik van stemvolume bepaalde of je gehoord werd, de borrels en de bolknakken, maakte dat we als kinderen regelmatig door de avond heen, poolshoogte gingen nemen.

Zoals ik al schreef had ik sterk het gevoel dat deze vergaderingen erg gestructureerd en constructief verliepen. De onderlinge afhankelijkheid en de inzet van het bestuur was dan ook erg groot. Een goed resultaat was voordeel voor iedereen. Ruilverkaveling, ook wel kavelruil of herverkaveling genoemd, was daar een goed voorbeeld van. Boeren gingen onderling stukken grond herverdelen met slechts één doel: iedereen moest er beter van worden. Het zaadje van optimale samenwerking werd mijns inziens in die tijd bij deze ondernemers (de boeren) geplant.

Terugkijkend op deze tijd, is er niet veel meer over van deze kracht tot samenwerken vanuit een coöperatieve gedachte. De Boerenleenbank is Rabobank geworden en wordt bestuurd door louter professionals als gevolg van de complexiteit. De Boerenbond en het Vee fonds zijn opgegaan in grote mengvoeders en vleesverwerkende bedrijven. En wat er van de K.I. en de Christelijke verbondenheid terecht is gekomen, dat weten we inmiddels ook. Heeft de welvaart ons de kracht van samenwerking ontnomen? Eén ding is zeker, op sommige punten zijn we elkaar wel uit het oog verloren.

Wellicht moeten we in deze tijd met een heersende pandemie, dit weer terug zien te vinden. We zullen elkaar meer dan eens weer nodig hebben om vooruit te kunnen. We kunnen het tenslotte vanaf nu met zijn allen alleen maar beter doen. De meeste van ons zijn de zaailingen van de plantjes die destijds gepoot zijn. Dus wat let ons?

Enfin… wij als familiebedrijf zijn helemaal klaar voor een nieuwe start en kijken er naar uit om de eerste vergaderingen en bijeenkomsten weer te mogen verzorgen. Het kabaal aan stemmen na afloop zal er dan zeker zijn, want we hebben elkaar tenslotte allemaal gemist.

Hopelijk tot gauw!

Voorhuis anno 2020